O projekcie

Platforma wspomagania decyzji operacyjnych zależnych od stanu atmosfery

Projekt PROZA jest finansowany w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (Oś priorytetowa 1. Badania i rozwój nowoczesnych technologii). Projekt powstał w odpowiedzi na realne zapotrzebowanie podmiotów gospodarczych. Innowacyjność projektu bierze się z jego interdyscyplinarnego charakteru. Dzięki powiązaniu różnych dziedzin wiedzy i właściwych dla nich różnorodnych metod badawczych powstała możliwość wyprzedzającego reagowania na zmiany pogody, a w konsekwencji tego – zmniejszania negatywnych skutków niektórych zjawisk czy też czynników pogodowych. Osią projektu są metody numerycznego prognozowania pogody. Zwiększenie precyzji prognoz, realizowane w wyniku podnoszenia poziomu oprzyrządowania badawczego, jak też doskonalenia metod modelowania przynosi wymierne skutki ekonomiczne w dziedzinach objętych projektem. Ogólnym celem projektu jest zmniejszenie ryzyka przy podejmowaniu decyzji gospodarczych zależnych od zmieniających się warunków atmosferycznych.

Projekt obejmuje 4 zasadnicze zadania, których wykonawcami sa odrębne zespoły naukowe:
1. rozwój operacyjnego systemu prognoz;
2. rozwój systemów eksperckich dla energetyki;
3. zastosowanie wyników numerycznych prognoz pogody w leśnictwie i sadownictwie;
4. zastosowanie wyników modelowania atmosfery i oceanu w transporcie i inżynierii morskiej.

Ostatni punkt jest głównym celem realizowanym przez Instytut Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego (IOUG) polegającym na stworzeniu sprzężonego modelu falowo-prądowego, umożliwiającego poprawę zarówno prognoz falowania, jak i prognoz prądów morskich, w celu lepszej osłony hydrometeorologicznej portów oraz udoskonalenia prognoz stanu morza dla transportu morskiego.

W aktualnie działającej wersji modelu, wykorzystywane są informacje meteorologiczne dostarczane przez Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM). Warunki hydrodynamiczne w bliższym i dalszym otoczeniu portu modelowane są na dedykowanym serwerze, przy pomocy opracowanych i działających w IOUG zagnieżdżonych modeli falowania wiatrowego WAM (Wave Analysis Model), w skali regionalnej (Bałtyk i Bałtyk południowy) oraz SWAN (Simulating Waves Nearshore), w skali lokalnej (Zatoka Gdańska i bezpośrednie otoczenie portu) oraz trójwymiarowego hydrodynamicznego modelu POM (Princeton Ocean Model).

Przewiduje się, że jednym z wyników projektu będą prognozy stanu morza dla transportu morskiego oraz inżynierii morskiej, generowane przy pomocy wspomnianego zespolonego modelu falowania i prądów morskich. Planuje się opracowanie aplikacji służącej monitoringowi oraz przygotowaniu prognoz warunków hydrodynamicznych panujących w otwartym morzu i strefie brzegowej Bałtyku. Tego rodzaju serwis, w połączeniu z informacją meteorologiczną, stanowiłby serwis informacji morskiej, który pozwoli na racjonalne planowanie rejsów statków transportowych, promów i kutrów rybackich, a także zapewni niezbędną osłonę dla działań operacyjnych w morzu (takich jak akcje ratunkowe).

Dla prawidłowego funkcjonowania portów kluczowe znaczenia ma dokładna informacja o warunkach meteorologicznych, prądach morskich i falowaniu. Na przykład, informacja o falowaniu i prądach w rejonie toru podejściowego do portu ma kluczowe znaczenie dla pilotów wprowadzających statki do portu. Portowe biura hydrometeorologiczne powinny dysponować systemami prognostyczno-ostrzegawczymi działającymi w oparciu o:

• aktualne informacje z bezpośredniego pomiaru wiatru, opadów, temperatury wody i powietrza, poziomu wody, prądów wody i falowania;
• aktualną sytuację meteorologiczną w rejonie Bałtyku, tj. zgrubną informację o temperaturze, ciśnieniu i sile wiatru w szerszym obszarze oraz wartości tych parametrów w gęstszej siatce pokrywającej rejon Bałtyku południowego;
• prognozę warunków meteorologicznych prezentowaną tak jak aktualna sytuacja meteorologiczna.

Do celów projektu PROZA należy również monitoring oraz przygotowanie prognoz warunków hydrodynamicznych panujących w otwartym morzu i strefie brzegowej Bałtyku. Tego rodzaju serwis, w połączeniu z informacją meteorologiczną, ma stanowić serwis informacji morskiej, który pozwoli na racjonalne planowanie rejsów statków transportowych, promów i kutrów rybackich, a także zapewni niezbędną osłonę dla działań operacyjnych w morzu (takich jak akcje ratunkowe, poszukiwania rozbitków, przewidywanie skutków wycieków olejowych) oraz działań w zakresie inżynierii morskiej, zarówno na pełnym morzu, jak i w strefie brzegowej. Serwis ułatwi planowanie oraz zwiększy bezpieczeństwo aktywności turystycznych. W związku z szerokim zakresem uwzględnianych czynników i modelowanych parametrów, system pozwala na wykorzystanie prognoz w różnych celach i przez szerokie grono użytkowników. Do potencjalnych odbiorców serwisu zaliczyć można zarówno profesjonalne jednostki bezpośrednio związane z pracą na morzu, jak i klientów indywidualnych, wykorzystujących informacje do celów rekreacyjnych.